13 NEMOGUĆIH

TVS ISTORIJA PROGRAM

13 NEMOGUĆIH

U četiri epizode dokumentarne serije 13 Nemogućih dajemo obuhvatni uvid u delo, sudbine i odjek ideja naših književnika - nadrealista u rasponu od vremena 1. svetskog rata do kraja 20. veka i trenutka raspada Jugoslavije u poslednjim ratovima.

TVS ISTORIJA
PROGRAM

Scenario i režija:
Valentina Delić

Istraživači:
Nataša Drakulić
Tatjana Cvejić
Krstina Đuković
Marija Tošić

Nadrealisti su prvi umetnici uz čije je delo srpska kultura početkom dvadesetog veka ozbiljno uhvatila korak sa najmodernijim svetskim zbivanjima nakon dugo vremena.

Svih trinaestorica naših nadrealista bili su obeleženi školovanjem tokom 1. svetskog rata, kada su se našli među 4000 naših đaka koji su poslati u Francusku, odnosno Švajcarsku da uče. Tamo se upoznaju sa najmodernijim umetničkim i političkim idejama i potom i sami formiraju svoju nadrealističku grupu. U seriji pratimo kako su od marginalizovanih stvaraoca i pobunjenika krajem dvadesetih godina, preko aktivizma i angažovanja pre i tokom 2. svetskog rata, neki od njih postali vodeći učesnici vlasti nakon 1945. godine.

U seriji se o njihovom delovanju govori u okviru konteksta najvažnijih društveno-političkih događaja 20. veka. O našim nadrealistima i njihovim odnosima, vezama i komunikaciji sa francuskim nadrealistima govore Anri Bear, profesor na Sorboni i osnivač Centra za nadrealizam, čuveni francuski filozof Žan Pjer Faj, mr Biljana Andonovska, dr Branko Aleksić, stručnjak za nadrealizam i profesor Dejan Bogdanović, nećak nadrealiste Dušana Matića.

Kamera:
Petar Vujanić

Montaža:
Ksenija Savićević

Naši sagovornici govore o tome: Zašto su nadrealisti bili zaneti najradikalnijim najavangardnijim idejama koje se javljaju kod stvaralaca nadrealizma u Francuskoj? Kako komuniciraju sa Bretonom? Na koji način srpski nadrealisti utiču na francuske? U kojim se publikacijama u Francuskoj i na koji način pominju Beograd i srpski nadrealistički stvaraoci? Zašto je po svom društvenom angažmanu nadrealizam prvi umetnički pokret drugačiji od svih ostalih do tada? Kakav je bio odnos prema ratu francuskih nadrealista, a kakav naših, budući da su Francuzi bili učesnici rata, a naši su bili đaci tokom Velikog rata? Kakav je odnos Rastka Petrovića, takođe francuskog đaka i njihovog bliskog saradnika prema njihovoj teoriji o automatskom pisanju? Zašto je došlo do približavanja levoj ideji i komunističkoj partiji? Kako se ponašaju u tome francuski, a kako srpski nadrealisti i na koji način u ovome sarađuju? Kako francuski nadrealisti reaguju kada u Srbiji počinje hapšenje srpskih nadrealista? Kako su zatvorske kazne od po 10 godina koje su dobili Đorđe Kostić i Oskar Davičo uticale ne slom grupnog rada nadrealista početkom tridesetih godina?

---